ATATÜRK ORMAN ÇİFTLİĞİNİN YABAN ÇİÇEKLERİ
2010 VE 2011 YILLARINDA, AOÇ ARAZİSİNDE, “Atatürk Orman Çiftliği Yaban Çiçekleri” konulu bir fotoğraf çalışması gerçekleştirdim. Bu çalışmanın amacı, AOÇ’nin her yıl birkaç tanesi daha amacı dışında kullanım ve / ya da yapılaşma sonucunda yok olma tehlikesiyle karşılaşan ya da yok olan, yaban çiçeklerini fotoğrafla belgelemekti.
Amacımı gerçekleştirebilmek için dilekçe ile AOÇ yönetimine başvurdum. Dilekçem resmen işleme konmadı; ama iyi niyetlerinden şüphe etmediğim yöneticiler, fotoğraf çekebileceğimi söylediler ve çiftlik arazisini tanımama yardım ettiler. Gördüğüm arazi beni heyecanlandırdı. Çünkü arazi ağaçlandırılmış alanları, yamaçları, tarlaları, yol kenarları, nemli alanları, bozkırı vb ile doğal bitkilerin yetişmesine elverişli idi.
İşe koyuldum. 2010 yılında Nisan ayından Ekim ayına kadar genellikle hafta sonları, 2011 yılında ise Mart ayında başlayarak Ekim ayına kadar her hafta ve haftada en az 2-3 gün olmak üzere AOÇ arazisinde dolaşarak yaban çiçeklerinin fotoğraflarını çekiyordum. İki yıl sonunda yaklaşık 260 tür çiçekli bitkinin fotoğraflarını çektim. Fotoğrafını çektiğim çiçeklerden örnekler topladım ve Gazi Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı’ndan Prof. Dr. Murat Ekici (halen Botanik ABD Başkanı) ve Araştırma Görevlisi Dr. M. Ufuk Özbek’in katkılarıyla fotoğrafladığım çiçeklerin / bitkilerin familya, cins ve türleri belirlendi.
Bu belirleme bağlamında fotoğrafını çektiğim çiçeklerden 8 türün endemik (E), yaklaşık 20 tür kadar yenilebilir, 15 tür kadar halk kültüründe tedavi için kullanılan ve 10 tür kadar da boya ya da yağ çıkarılan çiçekli bitki türünü fotoğrafladığımı anladım. Ayrıca Ankara florasının yaklaşık 1350 çiçekli bitki türüne sahip olduğu dikkate alındığında, Ankara’da yetişen çiçekli bitki türlerinin % 20’ye yakınının AOÇ arazisinde de yetiştiği anlaşılmaktadır.
AOÇ arazisinde fotoğraf çekim sürecinde pek çok sorunla karşılaştım. Asker, MİT ve Büyükşehir Belediyesi birimlerince ya da özelleştirme / kiralama yoluyla özel sektörce kullanılan alanlar ile fabrika vb binalara yaklaşma olanağı yoktu. Örneğin, Belediye görevlileri tarafından kontrol edilen giriş kapılarından araziye giremiyordum; fabrika, depo vb tesisler duvarla ya da telle etraflarını çevirdikleri için o alanlarda fotoğraf çekemiyordum; bir keresinde de bir petrol şirketinin kullandığı tesislerin yakınında fotoğraf çekerken özel güvenlik görevlileri makinemi, çantamı ve tripodumu aldı; geri alabilmek için epey uğraştım. Bu sorunları çiftlik yöneticileriyle paylaşıp yardım istediğimde; müdahale edemeyeceklerini, arazi üzerindeki bu tür yerlere yaklaşmamamı, sorun çıkarmamamı önerdiler. Anladım ki yöneticiler üst makamlardan / bakanlıktan çekiniyorlar, sorumluluk almaktan kaçınıyor, inisiyatif kullanamıyorlar. Yapacak fazla birşey yoktu, çalışmamı istediğim düzeye getiremeden bitirmek zorunda kaldım.
Bu çalışma sırasında gördüğüm ve az da olsa tanıdığım AOÇ arazisinde, yukarıda değindiğim / karşılaştığım sorunlar olmadan, yapılacak daha sağlıklı bir çalışma ile benim fotoğraflamayı başarabildiğim 260 çiçek türünden daha fazla yaban çiçeğinin fotoğraflanabileceğini tahmin ediyorum.
Hasan ATABAŞ; 11 Haziran 2014
Doğa fotoğrafçısı / AFSAD
